AGAMEMNONOVE PRIČE 06 – Kupatilo dnevnog kopa

AGAMEMNONOVE PRIČE 06 – Kupatilo dnevnog kopa

Tregimet e Agamemnonit
Banja e minierës së përditshme,
Nikolla Malazez ishte një burrë i madh, shpatullgjerë.
Edhe pasi mbaroi turni i shoferit, atij i pëlqente të ngacmonte kolegët e tij të lodhur nga puna e vështirë.
Menjëherë pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, të objekteve standarde sociale,
Bori kishte vetëm një banjë në të cilën lahej i gjithë vendbanimi.
Se sa e rëndësishme ishte banja e gropës së ditës për boranët,
shprehet më së miri nga kënga që u këndua deri në mesin e viteve ’50.
Dhe teksti i saj thotë: “Por është një qytet i vogël për ne, nuk na mungon asgjë në të:
një banjë, një kinema, ka një korso të bukur, hajde, çfarë do të bëj me të”.
Kënga u këndua me gëzim në kampet e të rinjve në Krnja jela në vitin 1953,
pastaj në Brestovačka banja në shkollën e parë verore të pionierëve të Borit në fillim të viteve 1950.
Aty ishte edhe kinemaja Pobeda, e cila deri në mesin e vitit 1948
shfaqte kryesisht filma rusë dhe më pas filma amerikanë për kauboj.
Por banja kishte një rëndësi të veçantë.
Në fakt nuk ishte një banjë qyteti.
Ai ishte menduar kryesisht për minatorët e hapur.
Emri im i përditshëm erdhi spontanisht nga qytetarët.
Natyrisht, nuk kishte minierë nate, por kishte një gropë në të cilën kishte errësirë ​​të përjetshme,
kështu që
vrima e madhe e krijuar nga shfrytëzimi i mineralit nga ish-kodra e Çokës së Çokës e quanin minierë ditore, sepse ishte hapur nën dielli,
edhe pse minatorët sigurisht që punonin edhe natën.
Vetëm më vonë, në mesin e viteve ’60,
u miratua emri i duhur për këtë pjesë të minierës Bor –
Površinski kop.
Pra, një banjë e madhe e përbërë nga kuti me dushe u krijua për minatorët sipërfaqësor të minierave.
Uji i nxehtë kishte mjaftueshëm, i cili lëshohej vetëm pas përfundimit të turnit,
kur të gjitha gropat e betonit ishin mbushur me minatorë.
Pikërisht në hyrje të banjës kishte një
kanal 20 centimetra të thellë i bërë gjithashtu prej betoni. Në të, minatorët lanë çizmet e tyre,
pastaj i hoqën dhe shkuan në tualet,
e cila më pas ndodhej në të majtë të tezgave me dushe,
dhe më vonë u zgjerua në një
dhomë të madhe e të madhe në anën e djathtë të tezgave.
Në atë dhomë, boranët e pritën vitin e ri deri në mesin e viteve ’60
. Aty mund të futeshin deri në 500 njerëz.
Në një dhomë të madhe, tavolina të mëdha ishin rreshtuar pranë njëra-tjetrës.
Rreshtat ishin mbledhur, por u kthyen në mure.
Epo, gjithçka i ngjante një lloj gjarpri të madh të mbështjellë.
Boranët e kanë pritur këtu vitin e ri prej kohësh.
Dhe pritja u organizua nga sindikata e minierave sipërfaqësore.
Cmimi ishte shume i volitshem
sepse ne ate kohe kishte derra me bollek
dhe as alkooli nuk ishte i larte, me muziken ishte e lehte.
Gjithmonë ka pasur shumë grupe të mira muzikore në Bor,
të cilët ndonjëherë pranonin të luanin falas,
vetëm për ushqim e pije dhe sigurisht për argëtimin e përgjithshëm
me të cilin u bashkuan muzikantët.Ishin pritje të paharrueshme.
Dhe kompania ishte edhe më e mirë në ditën e dytë dhe të tretë të vitit të ri.
Ndonjëherë i gjithë ky panair përfundonte me një sherr.
Dhe kur ato u bënë të shpeshta,
organizatorët vendosën ta ndërpresin këtë praktikë.
Dhe rritja e standardeve ka bërë gjithashtu ndikimin e saj.
Vetë banjo ishte shumë më e rëndësishme
sepse në atë kohë pak banorë të Borit mund të laheshin në shtëpi.
Për këtë arsye në këtë banjë organizohej banja për qytetarët, kryesisht të shtunave dhe të dielave,
kur numri i minatorëve në punë ishte dukshëm më i vogël.
Në mëngjes u organizua not për qytetarët
me një kompensim simbolik.
Pothuajse deri në mesin e viteve shtatëdhjetë, qytetarët mund
të ruanin higjienën personale këtu. Dhe për këtë rast, minatorët
e ndanë banjën në një seksion për meshkuj dhe një femër. Përpara seksionit të femrave,
zakonisht kishte disa gra që tashmë ishin larë. të cilët zhgënjyen
çdo inkuizitor mashkull dhe i drejtuan në pjesën e tyre.
Kishte gjithsej 4 seksione kuti betoni me dushe.
Secila kishte 7 kuti në të majtë dhe 7 në të djathtë.
Ato 56 kuti betoni luajtën një rol të rëndësishëm, mund të thuhet
për zhvillimin e Borit
, sepse në to u fituan zakonet e para të larjes dhe u kuptua rëndësia e higjienës.
Banja e minierës së përditshme ishte një vend grumbullimi për njerëz të ndryshëm.
Aty erdhën anëtarë të të gjitha kombësive.
Aty laheshin sllovenët dhe serbët dhe vllehët dhe romët dhe shoferët, minatorët dhe shoferët e trenit. Dhe
secili kishte historinë e vet. Pas përfundimit të turnit,
këtu u treguan histori nga më të ndryshmet.
Ata rrëfyen ngjarjen që sapo kishte përfunduar, e planifikuar për ditën e nesërme.
Ishte gjithashtu një vend i mirë për të qarë, askush nuk mund të të shihte.
Ju mund të bëni gjithçka që dëshironi në kutinë tuaj.
Dhe në kohën kur po realizoheshin planet e para pesëvjeçare,
Bori ishte plot me të rinj beqarë, të cilët u ndanë papritmas nga shtëpitë e tyre
dhe u dërguan në minierën e Borit për të punuar në tokë.
Bori i priti me krahë hapur të gjithë ata të rinj.
Dhe kjo hapje ka mbetur deri më sot.
Në fillim të vitit 1956, Bori priti Nikollën,
një të ri malazez, shtatlartë, me duar të gjata deri në shpatulla,
një burrë gazmor që ndonjëherë i pëlqente të bënte shaka në kurriz të të tjerëve, me krahë hapur.
Njihej shpejt me njerëz, duke i ngacmuar,
duke u përpjekur për të gjetur ndonjë të metë fizike në secilin prej tyre
, të cilën më vonë e përdori për ta tallur, veçanërisht i pëlqenin vllehët,
një pakicë kombëtare e
ardhur në këto anë nga Erdelji i Rumanisë. në një kohë.
Në 11 nga 12 fshatrat e komunës së Borit,
popullsia vllahe jeton me gjuhën e tyre të ngjashme me rumanishten,
zakonet dhe shqetësimet e tyre të përditshme.
Që nga hapja e minierës së Borit në vitin 1903,
punëtorët më të shumtë kanë qenë vllehët.Vetë Bori kur
ka qenë fshat ka qenë i banuar ekskluzivisht nga vllehët.
Më vonë, përbërja kombëtare e popullsisë ndryshoi, kështu që tani,
sipas regjistrimit të vitit 1981, në qytet jetojnë 5339 vllehë,
pra pak më shumë se 9% e numrit të përgjithshëm të banorëve.
Vllehët janë një popull punëtor dhe krenar, është e njohur rebelimi vllah i vitit 1935,
kur fshatarët e fshatrave përreth dhe punëtorët në
minierën e Borit u revoltuan kundër shfrytëzuesve francezë,
duke kërkuar dëmshpërblim për fushat e shkatërruara nga tymi.
Trazirat dështuan.
Por për ngjarjen u përfol gjatë.
Vllehët nuk ndryshojnë nga pjesëtarët e kombeve të tjera në ndonjë mënyrë tjetër
përveç mbiemrit të tyre.
Pjesa më e madhe e kësaj popullate merr një mbiemër që etimologjikisht
vjen nga gjuha rumune, për shembull,
mbiemrat e zakonshëm janë Ursuljanović pas ariut/ursul/,
Lupšić pas ujkut, pastaj Raduljesković, Petrujkanović e kështu me radhë.
Në vitet 1950, Vladeta Jepuranoviq,
diçka si Zeçeviq, punonte në gropë të hapur nga Zlot,
fshati më i madh në komunën e Borit dhe një nga
vendbanimet më të mëdha rurale në Serbi. Tani ka 8000 banorë
dhe shtrihet në një zonë të madhe nga Malinik deri në shpatet e
Crni Vërhas dhe Dubasnicës Vlada Jepuranoviq ishte një burrë i shkurtër,
i fortë në muskuj dhe rreptësisht serioz, nuk duronte asnjë shaka.
I gjithë iu përkushtua punës së palodhur të një shoferi, që kërkonte
seriozitet të plotë, gabimi më i vogël mund t’i kushtonte kokës,
sepse xeherori dhe sterilat u hodhën në dysheme të ngushta minerare me
një bazë të lirshme që çdo moment binte në humnerë. Prandaj
, drejtuesit e kamionëve të mëdhenj të mallrave
në shumicën e rasteve ishin njerëz shumë seriozë.
Puna e vështirë i bëri ata edhe më seriozë,
kështu që çdo fund i turnit u përshëndet me lehtësim.
Pastaj shoferët nxitonin në banjë për të ndërruar, disa bënin banjë,
disa jo sepse nxitonin të kapnin trenin,
domethënë në stacionin hekurudhor aty pranë.
Nuk ishte e mundur të shkonte deri në Zlot sepse nuk kishte hekurudhë.
Kështu Vlada Jepuranoviqit iu desh të udhëtonte 20 kilometra deri në fshat
me një kamion të markës Pionir të mbuluar me një pëlhurë gomuar
nën të cilën ishin vendosur stola të vjetër prej druri.
Kjo e mërziti Vladin dhe ai shpesh vendoste
të udhëtonte me biçikletë kur e lejonte moti.
Një ditë të ngrohtë korriku të vitit 1956,
pas mbarimit të turnit të pasdites në orën 10 të mbrëmjes,
në banjën e hapur ishte rrëmuja e zakonshme.
Drejtuesit e kamionëve të rëndë tashmë janë larguar nga vendi i punës.
Ata u larguan nga miniera më herët
sepse depozitat e xehes duhej të nxirreshin për turnin tjetër.
Xeherori i grimcuar dhe i grimcuar më pas ngarkohej në kamionë të mëdhenj me ekskavator.
Vlada Jepuranoviq nxitonte të shkonte në shtëpi, atë mbrëmje nuk kishte transport
sepse në turnin e pasdites kishte pak njerëz nga Zlloqi,
kështu që Vlada erdhi në punë me biçikletë.
Kishte ende një orë e gjysmë rrugë përpara dhe kjo e bëri seriozisht.
Ai nuk do të bënte banjë.
Ai thjesht donte të ndryshonte dhe të shkonte në shtëpi menjëherë.
Papritur, dicka e goditi fort ne shpatull dhe ai ra ne nje
dollap te madh hekuri, u ngrit me veshtiresi, shikoi kolegun e tij prane tij.
Dhe ky e tregoi me një vështrim në korridor,
aty ishte figura e madhe e Nikolla Crnogoracit.
Vlada Jepuranoviq u vesh me qetësi dhe u nis drejt daljes.
Nikolla malazezi qëndroi në derë duke buzëqeshur: "A ka më vlleh këtu?"
“Nëse të ndodh sërish kjo, do të të vras”, i tha Vada Nikollës.
Pastaj ata rrëshqasin në errësirë. Pasoi një ditë pushimi
dhe më pas turni i Qeverisë u zhvendos nga ora 6 e mëngjesit në 14:00.
Ajo ditë ishte jashtëzakonisht e lodhshme, një ditë e ngrohtë korriku.
Pluhuri në dyshemetë e minierave ngjesh trupin e djersitur
dhe mbetjet e squfurit nga xeherori bëjnë ndikimin e tyre.
Njerëzit janë nervozë dhe mezi presin fundin e turnit dhe më pas lehtësimin.
Kolona e shoferëve në këmbë është nisur për në banjë. "Por ishte vapë",
i tha Vlada kolegut të tij teksa lëviznin drejt portës
. Arritën në banjë.

Vlada Jepuranović vendosi të bëjë banjë.
Ai ishte i pisët nga djersa dhe pluhuri. Dhe ai nuk hipi në biçikletë atë ditë,
kështu që mund të hynte në kamion i lagur. Në fund të fundit,
kamioni po priste ndërsa njerëzit laheshin.
Vlada Jepuranović
hoqi ngadalë rrobat e tij të pista të punës para garderobës së hekurt.
Mezi priste ujin e ngrohtë që do t’ia
njomte trupin e ndotur vetëm një çast më vonë.
Ai po ashtu priste me padurim të shkonte në shtëpi dhe në ato ritregime të njohura në kamionin
nën pëlhurë gomuar, të cilin shokët e tij tashmë do ta mbështjellin në gjysmë të rrugës dhe do të lejojnë
të hyjë freskia.
Ai u lëkund dhe u përplas në krahun e mbyllur prej hekuri të dollapit.
Dëshira për hakmarrje i kaloi në mendje
dhe diku në thellësi të korridorit dëgjoi fjalët e njohura: "A ka ndonjë vllah këtu?"
Ai njohu shpatullat e gjera dhe figurën e madhe të Nikolla Crnogoracit.
Pastaj, me lëvizje të shpejta, ai rrëmbeu një
kamo të madhe ushtarake nga një çantë shumëngjyrëshe vllahe që i kishte dhënë gjyshi i tij Stanoje nga Selaniku.
Vrapoi drejt figurës së drejtë, u hodh përpjetë,
me dorën e majtë e kapi për qafe Nikollën
dhe me dorën e djathtë e goditi fort në zonën e gjoksit. Burri u lëkund.
U kthye nga agresori, e shikoi me sy të hutuar,
më pas e kapi gjoksin dhe i ra me fytyrë.U bë një zhurmë.
Njerëzit vrapuan drejt vendit ku ishte shtrirë Nikolla malazezi.
Dhe një roje nga një dhomë roje aty pranë shtyn turmën.
“Në emër të popullit, je i arrestuar”, gjëmonte ai ndaj Vladës. Vlada vetëm ngre supet.
Në gjyq u mblodhën shumë njerëz, kishte shumë dëshmitarë.
Të gjithë flisnin për sjelljen kabadike të Nikolla Crnogoracit.
Gjyqtarët konsideruan se ai ishte i prirur për shpërthime nacionaliste,
por shumica e dëshmitarëve thanë se Nikolla në të vërtetë
simpatizonte vllehët në një mënyrë të veçantë: "Disi i pëlqenin ata", thanë dëshmitarët.
Ndaj bënte shaka me të çdo ditë, e bënte në mënyrë të vrazhdë.
Dhe ai nuk besonte se shakatë e tij ishin asgjë më shumë se kaq.
Vlada Jepuranoviq u dënua me 4 vjet burg.

AGAMEMNONOVE PRIČE 06 – Kupatilo dnevnog kopa

00:00 Agamemnonove priče
00:38 Kupatilo borskog kopa
00:57 Kupatilo
01:40 Bioskop
02:20 Rudnik
03:49 Doček nove godine
04:59 Tuširanje
06:49 Novi radnici
07:57 Vlaška sela
09:59 Vlada Jepuranović
11:27 Biciklom do posla
13:26 Tog dana
15:09 Kobni susret
16:09 Suđenje